آنقدر با کتاب انیس است که اغلب ساعت‌های روز یا کتاب‌های درسی را به دست دارد و یا سرگرم مطالعه کتاب‌های غیردرسی است.

همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: ۱۵ سال دارد و ساکن محله استادمعین است. از حدود ۹ سالگی، با شنیدن نام «سلول‌های بنیادی» پرسشگری‌اش درباره بیماری‌ها و راه‌های درمان آنها را آغاز کرد. دیگران یا با پاسخ‌های صحیح قانع‌اش می‌کردند و یا از هم زمان، با پژوهش در فضای مجازی و کتاب‌های پزشکی، به دنبال یافته‌های تازه بود. علاقه و پشتکارش، نخستین رتبه و جایزه علمی را در سن ۱۰ سالگی نصیبش کرد؛ «ستایا کاظمی» دانش‌آموز کلاس هشتم که به تازگی رتبه نخست دومین دوره مسابقات کشوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی را از آن خود کرده است. با او درباره موفقیت‌ها و اهدافش ساعتی را به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در زیر با هم می‌خوانیم.

نوجوان نخبه هم‌محله‌ای صحبت‌هایش را بامرور خاطرات کودکی آغاز می‌کند و می‌گوید: «کلاس اول و دوم دبستان که بودم، دلم می‌خواست معلم شوم. چون معلم‌ها اطلاعاتشان در همه موارد زیاد بود و من هم علاقه‌مند بودم دانستنی‌هایم فراوان باشد. از اینکه پاسخ همه سؤالات را بدانم لذت می‌بردم. وارد کلاس سوم و چهارم دبستان که شدم، به یکباره علاقه‌مندی‌های تازگی در من شکل گرفت. مانند علاقه و کنجکاوی در مورد شناخت انواع بیماری‌ها و شیوه‌های درمان آنها که در بعضی موارد شناخته هم بودند. آنقدر از خانواده و اقوام سؤالات پزشکی می‌پرسیدم که یا کلافه می‌شدند و یا این جمله را به زبان می‌آوردند که «تو آخرش یا دانشمند می‌شوی یا پزشک». اتفاقاً این حرف، انگیزه‌ای شد تا بیشتر کنجکاوی کنم. گاهی فرصت و شرایط خرید کتاب برایم مهیا می‌شد، می‌رفتم سراغ کتاب‌های پزشکی و تحقیقی. البته الان علاوه بر این موضوعات، رمان و شعر هم می‌خوانم. تقریباً روزی ۴ تا ۵ ساعت مطالعه درسی و حدود یک ساعت هم مطالعه غیردرسی آن هم قبل از خواب، دارم.»

• حمایت‌های خانواده و معلمان

کاظمی، لوح‌های تقدیرش را که روی میز تحریر قرار دارند، نگاهی می‌اندازد و ادامه می‌دهد: «خلاصه، کنجکاوی‌ها و علاقه‌مندی‌هایم، پدر و مادر و معلم‌هایم را سر ذوق آورد تا پیگیر این استعدادم باشند. خانواده‌ام هر امکان و شرایطی را به خوبی مهیا می‌کردند تا من در آزمایش و تحقیق مسائل و موضوعات دلخواهم به پاسخ‌های علمی مناسب برسم. گاهی که خسته می‌شدم یا ناامید، آنها دلگرمی‌ام می‌دادند تا توقف نکنم. یا محیط خانه را امن و آرام می‌کردند یا با حرف‌هایشان دلگرمی می‌دادند. مادرم همیشه می‌گوید با یک جا نشستن، چیزی حاصل نمی‌شود! معلم‌هایم نیز همیشه پاسخگوی سؤالات فراتر از موضوعات درسی‌ام بودند و از طرفی حواس‌شان بود تا اگر مسابقه یا جشنواره علمی مرتبط با علوم تجربی برگزار می‌شد، خبرم کنند.

گاهی حتی برای شرکت در این جشنواره‌ها به‌ویژه در رده‌های کشوری، نیاز به آزمایشگاه و تجهیزات تحقیقاتی پیشرفته بود که آنها با دلسوزی تمام، هماهنگ می‌کردند تا آزمایشگاه‌های تخصصی مراکز دانشگاهی در اختیارم باشد. به نظرم اینها همان انگیزه و دلگرمی‌هاست که آدم را در مسیری که انتخاب کرده، پیش می‌راند. اگر حمایت‌های خانواده و کادر آموزشی مدرسه‌ام نبود شاید به این راحتی‌ها به موفقیت‌هایی که در حال حاضر نصیبم شده، دست نمی‌یافتم».

•  تأسیس یک مرکز بزرگ و تخصصی علمی برای هم‌محله‌ای‌ها

بیش از ۲۰۰ جلد کتاب‌های متنوع در کتابخانه شخصی‌اش جای داده که بعضی‌هایشان را چندین بار مطالعه کرده است. کاظمی می‌گوید: «دلم می‌خواهد در آینده پژوهشگر شوم. آنقدر درس بخوانم و آزمایش کنم که با یافته‌هایم جان بسیاری از بیماران را نجات دهم. البته شرکت در جشنواره‌های مختلف ملی و بین‌المللی را هم دوست دارم تجربه کنم. جشنواره‌هایی که هر کدامشان درس‌هایی برای آموختن دارند و از طرفی آشنایی با سایر پژوهشگران در آنها، فرصتی است که به قول مادرم باعث ارتقای علمی می‌شود و درخشش در آینده را تضمین می‌کند. علاوه بر اینها، تصمیم دارم هر زمان که امکانش فراهم شد، یک مرکز بزرگ و تخصصی علمی و تحقیقاتی برای نوجوانان هم‌محله‌ای‌ام تأسیس کنم تا امکانات لازم برای رشد و پرورش آنها در زمان خودشان در دسترس قرار گیرد. این گزینه در دسترس بودن و تخصصی بودن امکانات و تجهیزات در محله‌هایی مانند محله‌های ما که معمولاً امکانات در آنها محدود است، غنیمت محسوب می‌شود».

 رتبه نخست دومین دوره مسابقات کشوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی
رتبه سوم جشنواره علمی‌ـ پژوهشی پژوهش‌سراهای استان تهران
رتبه نخست منطقه مسابقه استانی گیاهان دارویی گرایش مقاله  علمی
رتبه نخست منطقه در مسابقات پزشکی گرایش کتابچه‌های مصور
عنوان پژوهشگر برتر دانش‌آموزی منطقه از سوی شورای پژوهشی آموزش و پرورش

«ستایا کاظمی»، «یگانه مداح»، «سارا عباسی»، «نیکا شادانلو»، «سارا سلیمانی»، «غزل حسینی» و «موژان نجاری» هفت دانش‌آموز مدرسه «طراوت» هستند که در مسابقات «خوارزمی نوجوانان» که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌شود، برگزیده و موفق به کسب عنوان شدند.

همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور:   این دانش‌آموزان در پایه هفتم و هشتم در تنها مدرسه «شناختی» منطقه ۲۱ هستند که زیر نظر اداره آموزش و پرورش منطقه ۹ تحصیل می‌کنند. با توجه به موفقیت چشمگیری که کسب کردند سراغ این نخبه‌های نوجوان رفتیم و با آنها گفت‌وگویی انجام دادیم.

نام: یگانه مداح/ مقاله: کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان و احیای آسیب‌های ناشی از بیماری کرونا / رتبه: نخست استان تهران

یگانه مداح متولد سال ۱۳۸۵ و ساکن تهرانسر است که در مقطع دوم متوسطه تحصیل می‌کند. او مقام نخست استان تهران را به سبب مقاله‌ای پژوهشی با عنوان «آشنایی با بیماری کووید ۱۹ و کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان و احیای آسیب‌های ناشی از این بیماری» کسب کرده است. این دانش‌آموز نخبه مدرسه طراوت، درباره پژوهشی که انجام داده است، می‌گوید: «مسابقات درباره سلول‌های بنیادی بود که ایده من ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده ناشی از کرونا با استفاده از سلول‌های بنیادی است. این مسابقات در استان تهران برگزار شد و من توانستم مقام نخست این مسابقات را کسب کنم.» مداح درباره دلیل علاقه‌مندی‌اش به این موضوع می‌افزاید: «دلیل علاقه‌مندی من به این موضوع از مدرسه آغاز شد.

ما باید یک تحقیق درباره سلول‌های بنیادی انجام می‌دادیم و هرچه بیش­تر جلو می‌رفتم و در این زمینه مطالعه می‌کردم، علاقه‌مندی‌ام به این موضوع افزایش پیدا می‌کرد. در نتیجه مشتاق شدم تا با پژوهشی که انجام داده بودم در مسابقات خوارزمی نوجوان شرکت کنم. نخستین موضوعی که برای شرکت در این مسابقات به ذهنم رسید تا روی آن مطالعه کنم، موضوع ویروس کرونا بود. باتوجه به شیوع ویروس کرونا تصمیم گرفتم روی موضوع ترمیم بافت‌های آسیب دیده ناشی از این ویروس با استفاده از سلول‌های بنیادی کار کنم که خوشبختانه این سلول‌های بنیادی بافت‌های آسیب دیده را ترمیم و احیا کردند. من به تنهایی در این زمینه کار کرده‌ام و حدود یک ماه نوشتن مقاله‌ام زمان برد، اما از قبل هم تحقیقاتی را درباره سلول‌های بنیادی انجام داده بودم. هنوز انتخاب رشته نکرده‌ام. اما باتوجه به علاقه‌ای که دارم، بی‌ تردید رشته «علوم تجربی» را انتخاب خواهم کرد.» مداح درباره اینکه پژوهش‌اش چقدر کاربردی است هم می‌گوید: «در حال حاضر طرح من در حد نظریه است، اما اگر یک کم پیشرفته‌تر شود و کار بیش­تری بر روی آن انجام دهم، می‌تواند به مرحله اجرا در بیاید.»

نام: سارا سلیمانی/ مقاله: ویروس کرونا/ رتبه: دوم استان تهران

سارا سلیمانی ساکن محله «تهرانسر»، متولد سال ۱۳۸۶ و محصل پایه هفتم است. او به دلیل تحقیق و پژوهشی که درباره ویروس «کرونا» انجام داده، مورد تقدیر قرار گرفته است. او درباره پژوهشی که انجام داده می‌گوید: «تحقیقات من درباره ویروس کرونا بود. درباره اینکه چه کارهایی انجام دهیم تا به ویروس کرونا مبتلا نشویم و چگونه می‌توانیم با این ویروس کنار بیاییم. برای این پژوهش، مقام دوم استانی را به دست آوردم.» سلیمانی درباره اینکه چطور شد که سراغ چنین موضوعی رفته است، می‌افزاید: «در مدرسه باید یک کار تحقیقاتی در زمینه کرونا انجام می‌دادیم و با توجه به این موضوع تصمیم گرفتم که با همین پژوهش و تحقیقاتی که انجام داده‌ام در مسابقات خوارزمی نوجوان شرکت کنم.» از این دانش‌آموز نخبه سؤال کردیم که مرکز تحقیقاتی یا پزشکی از پژوهش او استفاده کرده است که پاسخ سلیمانی به این پرسش منفی است: «تاکنون که جایی برای پژوهش بیش­تر، از تحقیقات من استفاده نکرده است، اما فکر می‌کنم‌کاری که انجام داده‌ام می‌تواند برای یک پروژه تحقیقاتی بزرگ‌تر مورد استفاده قرار بگیرد و تأثیرگذار باشد.»

نام: ستایا کاظمی/ مقاله: درمان بیماری «آلوپسی» با استفاده از سلول‌های بنیادی/ رتبه: نخست استان و سوم کشور

ستایا کاظمی، متولد سال ۱۳۸۵ است. مقاله علمی‌ ترویجی این دانش‌آموز نخبه در مسابقات خوارزمی نوجوان مقام نخست استان تهران و سوم کشوری را کسب کرده است. ستایا کاظمی درباره مقاله‌اش می‌گوید: «مقاله من درباره درمان بیماری «آلوپسی» با استفاده از سلول‌های بنیادی «کراتینوسیت» جهت القای سلول­های پرتوان مو بود که برگزیده استانی شدم و مقام سوم کشوری را کسب کردم.» ستایا درباره اینکه چگونه به این موضوع علاقه‌مند شده است، می‌افزاید: «برای تحقیق مدرسه در درس علوم به دنبال بیماری‌هایی بودم که هنوز مردم شناخت زیادی از آنها ندارند که بیماری آلوپسی به چشمم خورد. بیماری که شاید بسیاری از افراد دچار آن شده‌اند اما شاید هرگز متوجه آن نشوند. برای همین برایم جالب بود و بر روی آن تحقیق کردم تا راه درمان آن را پیدا کنم. البته در حال حاضر تحقیقات من در حد یک نظریه است.»

نام: سارا عباسی/ مقاله: تکامل در ۳ بعد / رتبه: نخست کشور

ساراعباسی متولد سال ۱۳۸۴ و محصل پایه هفتم است که در محله تهرانسر زندگی می‌کند. او با پژوهشی درباره رشته «بیوکاپ» محور «بیواستنداپ» رتبه نخست کشوری را کسب کرده است. این دانش‌آموز نخبه درباره موضوعی که بر روی آن تحقیق و پژوهش انجام داده است، می‌گوید: «پژوهش من در زمینه تکامل بود که ۳ بعد دارد. اول از همه درباره پیدایش همه کهکشان‌ها است که با «بیگ بنگ» آغاز شده، سپس پیدایش کره زمین که امکان زیستن و حیات را نسبت به دیگر سیاره‌های کهکشان داشته و بعد از آن تکامل و حیات و نباتات که با تک سلولی‌های‌زیر دریا آغاز شده است و تا انسان کامل امروزی ادامه دارد.» سارا عباسی هم به سبب علاقه‌ای که به این موضوع دارد و تحقیقات و پژوهشی که در مدرسه انجام داده، با این پژوهش در مسابقات خوارزمی نوجوان شرکت کرده و موفق به کسب مقام نخست کشوری شده است. تاکنون از پژوهش موفق و جالب این دانش‌آموز نوجوان هم هیچ دستگاه و ارگانی حمایت نکرده است: «هنوز برای استفاده یا تکمیل پژوهش من پیشنهاد و درخواست همکاری دریافت نکرده‌ام.»

نام: نیکا شادانلو/ مقاله: سلول‌های بنیادی / رتبه: رتبه برتر استان

نیکا شادانلو، ۱۵سال دارد و در پایه نهم مقطع متوسطه تحصیل می‌کند. او درباره مسابقات خوارزمی و مقامی که کسب کرده است، می‌گوید: «برگزاری چنین رقابت‌های علمی بسیار خوب است. چون سبب می‌شوند که دانش‌آموزان استعدادهای خود را بروز دهند. من سال گذشته در زمینه سلول‌های بنیادی در مسابقات خوارزمی حضور داشتم و جزو برگزیدگان استانی این مسابقات شدم. سطح مسابقات بالا است و من از میان ۸۰۰ نفر شرکت‌کننده، جزو برگزیدگان قرار گرفتم. امسال هم در این مسابقات شرکت کردم و در زمینه «زبان و ادبیات فارسی» فعالیت داشتم. روند کار هم به این شکل بود که درباره زبان باید مکالمه‌نویسی انجام می‌دادم و فیلمی تهیه و ارائه می‌کردم. درباره ادبیات فارسی هم باید تصویرخوانی انجام می‌دادم. یعنی یک تصویری به ما می‌دادند و ما با دیدن تصویر هرچه به ذهن‌مان می‌آمد می‌نوشتیم. باید به شکلی می‌نوشتیم که وقتی کسی آن را می‌خواند تصویر برایش تداعی شود. هنوز جواب نهایی این مسابقات نیامده است اما امیدوارم بتوانم جزو نخستین‌های مسابقه باشم.

نام: غزل حسینی/ رتبه: نخست منطقه در علوم آزمایشگاهی

غزل حسینی، متولد ۱۳۸۵ و مانند دیگر دانش‌آموزان ساکن محله تهرانسر است. او در مقطع هشتم متوسطه تحصیل می‌کند و در مسابقات خوارزمی مقام نخست استان را در رشته «آزمایشگاهی» به دست آورده است. غزل حسینی درباره این مسابقات می‌گوید: «من اصلاً قرار نبود در این مسابقات شرکت کنم، اما معلم مدرسه تشویقم کرد و گفت تو باید در این مسابقات شرکت کنی و این‌گونه شد که پا در این رقابت علمی گذاشتم. ما در این مسابقات سر یک ساعت مشخص آزمایش‌هایی را انجام می‌دادیم. من هم ۲ آزمایش انجام دادم. این ۲ آزمایش شامل حرکت اجسام با کمک انرژی الکتریکی و انرژی شیمیایی بود. از روند کار فیلم گرفتم و برای دبیران جشنواره ارسال کردم و در نهایت مقام نخست مسابقات منطقه‌ای را از آن خود کردم.»

نام: موژان نجاری/ رتبه: نخست منطقه در علوم آزمایشگاهی

موژان نجاری، متولد ۱۳۸۴، پایه هشتم مقطع متوسطه که در رشته «علوم آزمایشگاهی» در مسابقات خوارزمی نوجوان مقام نخست کشور را به دست آورده است. این دانش‌آموز نخبه درباره این مسابقات و مقامی که کسب کرده، می‌گوید: «من به کارهای آزمایشگاهی علاقه زیادی دارم و زمانی که موضوع برگزاری مسابقات خوارزمی نوجوان مطرح شد به تشویق معلم‌ام در این رقابت علمی شرکت کردم. معلم من فردی توانا بود که ما را برای همه چیز از جمله شرکت در رقابت‌های علمی آماده کرده بود. روند مسابقات هم به این شکل بود که یک­سری موضوعات آزمایشگاهی به ما داده می‌شد و ما باید در یک ساعت آن آزمایش‌ها را انجام می‌دادیم و از روند کار و نتیجه آزمایش، فیلم می‌گرفتیم و برای کارشناسان ارسال می‌کردیم. در نهایت من مقام نخست این مسابقات را به دست آوردم.»